Lễ hội nằm trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường năng lực bảo tồn tài nguyên rừng và đa dạng sinh học gắn với sinh kế bền vững cho cộng đồng dân tộc thiểu số ở Khu bảo tồn Sao La, tỉnh Thừa Thiên Huế” được đề xuất thực hiện tại xã Hương Nguyên, huyện A Lưới do Huyện Đoàn điều hành với tư vấn của Trung tâm Phát triển Nông thôn miền Trung (CRD) do Chương trình các dự án nhỏ (SGP) Quỹ Môi Trường Toàn Cầu (GEF), Chương trình Liên Hợp Quốc (UNDP) Tài trợ.

Người Cơ Tu ở xã Hương Nguyên có tín ngưỡng rất lớn với thần rừng, thần núi mà người dân gọi là Giàng Xứ. Vẫn thường tổ chức Lễ cúng Giàng Xứ trước, trong và sau khi đi rừng về để cầu mong cho chuyến đi có kết quả tốt, để tạ ơn hay tạ lỗi với thần linh cho những việc mà họ đã làm. Thông qua Lễ Hội đã phát huy bản sắc truyền thống yêu thiên nhiên của đồng bào Cơ Tu, khôi phục lễ hội Tạ ơn Giàng xứ của đồng bào Cơ Tu, xã Hương Nguyên. Đây Nghi lễ đặc biệt quan trọng tạ ơn rừng núi và giang sơn và cũng là Ngày hội của các trò chơi dân gian và ẩm thực truyền thống của đồng bào Cơ Tu xã Hương Nguyên. Đặc biệt Lễ hội là nơi để thế hệ trẻ có cơ hội tận mắt nhìn thấy và trải nghiệm phần "hồn" truyền thống đặc sắc để cùng có ý thức gìn giữ.

Sau 44 năm vắng bóng, lễ hội Tạ ơn Giàng xứ lần đầu tiên được khôi phục với ý nghĩa về sự trân trọng những đồi cây, ngọn suối đã che chở sự sống. Trong đó, phần lễ nghi thức gồm có: Tạ ơn rừng núi vì những điều xấu đã xảy ra, dựng cây nêu, hiến tế nông sản sống. Đăc biệt chính lễ có nghi thức hiến tế khi các vật phẩm đã chín, tạ ơn ngọn đồi A BÁ nơi đầu nguồn nước của xã Hương Nguyên. Trong quá trình thực hiện nghi thức, du khách và người dân cùng nghiêm cẩn chứng kiến hội đồng già làng hát lý đối đáp, hiến tế chuối, dứa, sắn, bắp, gạo... bà con múa Tân tung za zã quanh cây nêu cầu mong may mắn vô cùng độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa và phong tục của đồng bào Cơ Tu. Bên cạnh phần nghi thức trang trọng, phần hội đã thu hút hàng trăm nam nữ thanh niên tham gia chơi các trò chơi dân gian như kéo co, trèo cột mỡ; hát dân ca với các làn điệu Ba Bội, Cha chấp...; hơn 30 em trường mầm non xã Hương Nguyên cũng đã được trải nghiệm ở lễ hội truyền thống, học về các vật phẩm có trong lễ hiến tế, chơi trò chơi dân gian. Các thôn như Giồng, Tù Mú Tà Rá tham gia thi nấu ẩm thực truyền thống đậm đà bản sắc.

Tại Lễ hội, đồng chí Nguyễn Thị Sửu - Bí thư Huyện Ủy phát biểu: “Tôi rất quan tâm đến duy trì và phát huy bản sắc của các dân tộc ở A Lưới trong đó có đồng bào Cơ Tu. Lễ hội tạ ơn Giàng Xứ là một phần bản sắc như thế cần được gìn giữ”. 

Phục dựng Lễ hội Giàng xứ vào khuôn khổ Dự án, Huyện Đoàn không chỉ mong muốn góp một phần nhỏ trong việc bảo tồn nét đẹp văn hóa của đồng bào Cơ tu tại xã Hương Nguyên mà còn muốn khơi dậy ở người dân nhận thức tốt và đầy đủ về quản lý rừng bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học, từ đó thay đổi hành vi hướng đến giảm tác động tiêu cực đến tài nguyên rừng và đa dạng sinh học.

Sống giữa thiên nhiên và trân trọng thiên nhiên đã là ý thức và đi sâu và tiềm thức của người dân nơi đây từ bao đời nay. Bảo vệ rừng và đa dạng sinh học chính là trách nhiệm chung của cả cộng đồng, tuy đầy thách thưc, khó khăn nhưng đây cũng chính là một phần của nếp sống văn hóa, cả tinh thần đoàn kết cộng đồng và tín ngưỡng tốt đẹp từ bao đời.

Một số hình ảnh hoạt động

Huyện Đoàn A Lưới