Chính vì thế, thời gian qua huyện nhà đã có nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Từ những chủ trương, chính sách chung của Trung ương, của tỉnh, huyện đã cụ thể hóa thành những chương trình, kế hoạch, đề án để triển khai thực hiện. Trong đó, cụ thể là Đề án “Bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số huyện A Lưới giai đoạn 2014 - 2020”. Vì vậy việc sưu tầm, trưng bày các hiện vật văn hóa truyền thống cũng như việc sử dụng các biểu tượng, sản phẩm đặc trưng đều phải phù hợp với thuần phong mỹ tục của đồng bào nên giữ được những nét hoa văn, chất liệu truyền thống. Đã vận động cán bộ nhân dân trên địa bàn huyện hiến tặng trên 330 hiện vật (trong đó hiện vật chiến tranh 213, hiện vật văn hóa truyền thống 82 hiện vật được trưng bày tại 03 nhà trưng bày hiện vật A Biah, A So, Trung tâm SHVH các dân tộc thiểu số huyện.

Công tác bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện luôn được quan tâm, chú trọng bằng nhiều việc làm cụ thể như đã khôi phục được 09 nhà Rông truyền thống của dân tộc Tà Ôi, 3 nhà Gươl truyền thống của dân tộc Cơ Tu, 04 nhà Moong truyền thống của dân tộc Pa Cô; và có hơn 127 nhà vừa kết hợp kiểu kiến trúc truyền thống vừa hiện đại, xây dựng 01 Trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng các dân tộc; 01 nhà trưng bày hiện vật Văn hóa và hiện vật chiến tranh; 01 nhà Trưng bày hiện vật DTLS Đồi A Biah; 01 nhà trưng bày chứng tích chiến tranh hóa học của đế quốc Mỹ tại A So; Đã phục dựng lại một số khu nhà Piing truyền thồng dân tộc Pa Cô, Cơ Tu... Thực hiện tốt Đề tài “Phân loại, đánh giá giá trị và thí điểm trưng bày các hiện vật văn hóa vật thể dân tộc thiểu số ở A Lưới”, tổ chức trưng bày tại Trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng các dân tộc nhân dịp 19/5/2013 và Đề tài “Các kiểu kiến trúc nhà cộng đồng, nhà sàn, nhà dài truyền thống”. Nhiều làng nghề truyền thống với những sản phẩm kết tinh giá trị văn hóa của một vùng đất đã được bảo tồn, khôi phục và phát huy, phát triển tạo ra những sản phẩm độc đáo như nghề đan lát thủ công truyền thống, nghề dệt dèng của người Tà Ôi – được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đặc biệt đã hình thành các hợp tác xã dệt Dèng và đưa sản phẩm tham gia các hội chợ triển lãm trong và ngoài nước, được du khách và các nhà thiết kế thời trang ưa chuộng và quan tâm. Trang phục thổ cẩm truyền thống của các dân tộc sử dụng hằng ngày trong lao động, sản xuất, các dịp lễ hội, sự kiện quan trọng.

Nhà Moong truyền thống của dân tộc Pa Cô, xã Hồng Vân

Nhà Rông truyền thống của dân tộc Tà Ôi, xã Nhâm

Nhà Gươl truyền thống của dân tộc Cơ Tu, xã Hồng Hạ

Bên cạnh đó, A Lưới cũng đã chú trọng đến việc kết hợp chặt chẽ giữa văn hóa và du lịch, tạo được mối quan hệ hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giữa tăng trưởng kinh tế với các mục tiêu về văn hóa, môi trường cảnh quan, đảm bảo phát triển nhanh, bền vững. Văn hóa ẩm thực của các dân tộc thiểu số ở A Lưới hiện nay đã và đang được người dân bảo tồn và phát huy, thông qua các dịp lễ hội, liên hoan ẩm thực cùng với những hoạt động phục vụ khách du lịch tại các làng du lịch cộng đồng ở A Hưa (xã Nhâm), A Ka1 (xã A Roàng), Việt Tiến (xã Hồng Kim), các nhà hàng và tại một số điểm du lịch sinh thái như: Suối A Lin, Thác A Nôr, suối Pâr le...

Truyền thống văn hóa, bản sắc văn hóa của từng dân tộc đã được bảo tồn khai thác và mở rộng giao lưu văn hóa giữa các dân tộc thông qua các hình thức hội diễn, tổ chức lễ hội, triễn lãm trong ngày hội văn hóa, thể thao. Lễ hội truyền thống tiêu biểu được thường xuyên duy trì khôi phục theo phong tục, tập quán của từng dân tộc như Ariêu A Da, Ariêu Piing, Ariêu Car, cưới hỏi, mừng nhà mới... cụ thể tổ chức 2 kỳ Ngày hội văn hóa các dân tộc thiểu số huyện A Lưới; Tổ chức trình diễn tắm suối và các nét sinh hoạt truyền thống dưới nước của đồng bào Pa Cô tại Thác A Nôr, xã Hồng Kim; Lễ hội mừng nhà mới của đồng bào Tà Ôi tại xã A Ngo; Liên hoan văn hóa ẩm thực trong “Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ X năm 2013” và lần thứ XII năm 2017 tại huyện A Lưới, tái hiện thành công Lễ hội A Riêu Car sân khấu hóa truyền thống, lễ hội A Da lồng ghép nhân ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc 18/11 hàng năm; chương trình Trưng bày giới thiệu văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu lần thứ II tổ chức tại Đà Nẵng, “Ngày hội trình diễn cây Nêu và giao lưu văn hóa các dân tộc Việt Nam” trong khuôn khổ Festival Di sản Quảng Nam lần thứ VI – năm 2017... tái hiện tổ chức các lễ hội và các hoạt động văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tại Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam – Đồng Mô – Sơn Tây – Hà Nội (Lễ A Tan Pa Nuôn, Lễ hội “Mừng nhà Gươl mới” của đồng bào Cơ Tu, Lễ A Da, Lễ cưới truyền thống của đồng bào Pa Cô, Lễ mang họ Bác Hồ...), giới thiệu các làng nghề thủ công, ẩm thực truyền thống của đồng bào các dân tộc huyện A Lưới. Đồng thời, phối hợp với các Đài truyền hình, phóng viên, báo chí thực hiện các chương trình, phóng sự, bài báo văn hóa giới thiệu về văn hóa ẩm thực; nghề thủ công truyền thống, kiến trúc truyền thống, các làn điệu dân ca, dân nhạc, dân vũ, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số huyện A Lưới.

Tái hiện lễ A Da truyền thống của đồng bào dân tộc Pa Cô tại Làng Văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam - Đồng Mô - Sơn Tây - Hà Nội

Hoạt động tuyên truyền về văn hóa, du lịch gắn với xây dựng nếp sống văn minh du lịch luôn được đẩy mạnh, tuyên truyền cho nhân dân trên địa bàn biết trân trọng, giữ gìn và bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Đã thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể, đặc biệt là dân ca, dân vũ, dân nhạc và các lễ hội mang bản sắc văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc: Đã sưu tầm và phát hành sách “Truyện cổ Pa Cô”; thực hiện thành công Đề tài “Dịch chuyển lời 20 ca khúc viết về Đảng, Bác Hồ và ca ngợi quê hương A Lưới” từ lời Việt sang lời Pa Cô nhằm phát huy truyền thống văn hóa, cốt cách đồng bào các dân tộc; đưa văn hóa truyền thống thấm sâu vào đời sống xã hội. Đã sưu tầm, phát triển, biểu diễn 15 thể loại dân ca, trên 16 dân nhạc, trên 12 dân vũ của đồng bào dân tộc thiểu số A Lưới. Với hơn 60 nghệ nhân am hiểu về lĩnh vực văn hóa vật thể, 70 nghệ nhân lớn tuổi am hiểu về lĩnh vực văn hóa phi vật thể. Các loại nhạc cụ dân tộc vẫn được sử dụng trong các buổi sinh hoạt giao lưu văn hóa, văn nghệ. Đã mở 09 lớp truyền dạy dân ca, dân nhạc, dân vũ tại các xã trên địa bàn huyện, 03 lớp truyền dạy nghề điêu khắc, 04 lớp truyền dạy nghề đan lát thủ công truyền thống.

Vừa qua huyện đã xây dựng nhiều phương án hỗ trợ phát triển du lịch homestay tại các làng văn hóa du lịch cộng đồng và một số hộ gia đình tại xã Hồng Kim, Hồng Hạ, A Roàng và Nhâm nhằm phát huy tiềm năng du lịch đồng thời mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương. Huyện nhà xác định du lịch homestay phát triển góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số huyện A Lưới, duy trì không gian mang tính cộng đồng, cải thiện môi trường sống, phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể góp phần tôn vinh và giới thiệu về lịch sử, văn hóa và con người A Lưới. Đồng thời, huyện A Lưới đang khôi phục không gian làng truyền thống kết hợp phát triển du lịch năm 2017 - 2018 tại làng Việt Tiến, xã Hồng Kim; làng Paris – Kavin, xã A Đớt; làng Cân Tôm, xã Hồng Hạ.

Với việc thực hiện Đề án “Bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số huyện A Lưới giai đoạn 2014 - 2020”, huyện A Lưới đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ về công tác bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc A Lưới. Trong thời gian tới, để tiếp tục bảo tồn vốn văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số huyện A Lưới và góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam, huyện A Lưới sẽ quan tâm và triển khai thực hiện thường xuyên các giải pháp sau:

Thứ nhất, việc quan tâm đào tạo nguồn nhân lực nòng cốt cho công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc thiểu số ở cấp huyện được xem là một trong những giải pháp quan trọng ở giai đoạn hiện nay. Giải pháp hiệu quả để bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số huyện A Lưới chính là xác định văn hóa là nền tảng để thúc đẩy du lịch phát triển bền vững, đồng thời phát triển du lịch nhằm tạo nguồn lực và điều kiện thuận lợi cho công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, nhằm tuyên truyền giá trị văn hóa của huyện A Lưới.

Thứ hai, chú trọng việc kết hợp chặt chẽ giữa văn hóa và du lịch, tạo được mối quan hệ hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giữa tăng trưởng kinh tế với các mục tiêu về văn hóa, môi trường cảnh quan, đảm bảo phát triển nhanh, bền vững.

Thứ ba, thường xuyên nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn toàn huyện về vai trò của giá trị văn hóa truyền thống, về bảo tồn, xây dựng và phát triển văn hóa, du lịch. Đồng thời tăng cường hoạt động xã hội hóa, nguồn lực đầu tư xây dựng và cũng cố các thiết chế văn hoá thiết yếu để nâng cao vai trò chủ đạo trong từng lĩnh vực và trong quá trình phát triển sự nghiệp văn hóa; liên kết hợp tác để thực hiện có hiệu quả trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh công tác sưu tầm, biên soạn, quản lý lâu dài và phổ biến các giá trị văn hóa phi vật thể và phi vật thể như nghệ thuật điêu khắc, chạm trổ, dân ca, dân nhạc, dân vũ, ca dao, tục ngữ, truyện cổ... Chính sách hỗ trợ, khuyến khích các tập thể, cá nhân tổ chức các hoạt động biễu diễn nghệ thuật truyền thống và truyền dạy nghề trên cơ sở khai thác, phổ biến nghệ thuật truyền thống. Hỗ trợ và tạo điều kiện về vật chất cho các đơn vị hoạt động văn hóa ở cơ sở.

Thứ năm, đề cao vai trò của các nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng tham gia với vai trò then chốt trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy văn hóa qua truyền dạy, bồi dưỡng và tập huấn, hội thi sáng tác, khuyến khích bằng tiếng dân tộc. Thường xuyên đăng tải và giới thiệu văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số ở A Lưới qua hệ thống truyền thông đại chúng.

Công tác bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số A Lưới đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận và góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Qua đó bản sắc văn hóa của các dân được kế thừa, các làn điệu dân ca, dân nhạc, dân vũ, ẩm thực truyền thống, phong tục tập quán, sinh hoạt hàng ngày của đồng bào qua nhiều thế hệ cùng các lễ hội đặc sắc được bảo tồn. Đồng thời việc kết hợp phát triển du lịch gắn với công tác bảo tồn văn hóa ngày càng chặt chẽ, trở thành nét đặc sắc của du lịch vùng cao, từ đó tạo đà cho du lịch A Lưới từng bước phát triển, ngày càng thu hút du khách thập phương đến tham quan dã ngoại.