Cụ thể, trước diễn biến rất phức tạp của dịch Covid-19, Hội đồng bầu cử quốc gia, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các Bộ, cơ quan trung ương đã có nhiều văn bản chỉ đạo về việc thực hiện nghiêm các quy định, giải pháp phòng chống dịch bệnh Covid-19 và công tác tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 (sau đây gọi chung là công tác bầu cử) trong điều kiện phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Để bảo đảm phòng chống dịch bệnh Covid-19 trong quá trình tổ chức bầu cử, Ủy ban bầu cử tỉnh hướng dẫn nghiệp vụ công tác bầu cử với một số nội dung sau:
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
- Bảo đảm thực hiện phòng, chống và ngăn ngừa khả năng lây lan của dịch bệnh Covid-19, phục vụ an toàn cho công tác bầu cử; chủ động ứng phó có hiệu quả với các tình huống dịch bệnh Covid-19 trong quá trình triển khai các hoạt động bầu cử.
- Tạo thuận lợi tối đa cho các hoạt động bầu cử để cuộc bầu cử được diễn ra thuận lợi, thông suốt, an toàn, tiết kiệm và đúng luật.
- Bám sát và kịp thời triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19 của Ban Bí thư, Hội đồng bầu cử quốc gia, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các Bộ, ngành trung ương.
- Tổ chức cuộc bầu cử phù hợp, vừa bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra đúng quy định của pháp luật, vừa đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
MỘT SỐ NỘI DUNG BẢO ĐẢM PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH COVID-19 TRONG QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC BẦU CỬ
- Những người tham gia công tác bầu cử (gồm cử tri và những người có liên quan, thành viên của các tổ chức phụ trách bầu cử) cần thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch theo hướng dẫn của ngành Y tế, như sau:
+ Thực hiện khai báo y tế trực tiếp hoặc khai báo y tế điện tử theo hướng dẫn chung của Bộ Y tế thông qua các ứng dụng: Vietnam Health Declaration, Bluezone, Ncovi, HueS và bật ứng dụng truy vết (quét mã QR)... nếu dùng thiết bị điện thoại thông minh hoặc nơi tổ chức có hỗ trợ các ứng dụng này.
+ Thực hiện nghiêm túc việc đeo khẩu trang, không tụ tập đông người, không khạc nhổ bừa bãi, phải che miệng mỗi khi ho và hắt hơi, bỏ rác thải đúng nơi quy định.
+ Thực hiện việc xếp hàng để vào bầu cử, giữ khoảng cách giữa người trước và người sau tối thiểu là 2 mét, di chuyển theo hướng một chiều; thực hiện theo hướng dẫn của ban tổ chức về tiến trình bầu cử và đảm bảo y tế cho công tác bầu cử.
+ Trường hợp thành viên Tổ bầu cử có tiếp xúc gần với người được xác định mắc Covid-19 (F1, F2) phải cách ly thì địa phương chủ động bổ sung, thay thế và tổ chức tập huấn nghiệp vụ bầu cử đối với thành viên mới được bổ sung.
- Trình tự thực hiện bầu cử tại phòng bỏ phiếu cố định; cho người đang thực hiện cách ly tại nhà; nơi thực hiện các ly, giãn cách xã hội hoặc địa bàn bị phong tỏa; cơ sở cách ly tập trung, bệnh viện, cơ sở y tế; bao gồm: Về tổ chức bầu cử tại phòng bỏ phiếu cố định, về tổ chức bầu cử cho người đang thực hiện cách ly tại nhà, về tổ chức bầu cử tại khu vực cách ly, giản cách xã hội hoặc địa bàn bị phong tỏa, về tổ chức bầu cử tại cơ sở cách ly tập trung, bệnh viện, cơ sở y tế điều trị cho cử tri là bệnh nhân nghi ngờ hoặc xác định mắc Covid-19.
VIỆC RÀ SOÁT, BỔ SUNG DANH SÁCH CỬ TRI
- UBND cấp xã nơi lập danh sách cử tri có trách nhiệm nắm thông tin, chủ động lập danh sách cử tri được đưa đi cách ly y tế tại cơ sở cách ly tập trung nằm ngoài địa bàn và gửi đến UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung để bổ sung vào danh sách cử tri. UBND cấp xã nơi đã lập danh sách cử tri ban đầu cập nhật vào danh sách cử tri nội dung ghi chú “Bỏ phiếu ở nơi khác do cách ly y tế”.
- UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung có trách nhiệm thường xuyên theo dõi, cập nhật danh sách những người được cách ly y tế tại cơ sở cách ly tập trung trên địa bàn để bổ sung danh sách cử tri. Người phụ trách cơ sở cách ly tập trung có trách nhiệm tổng hợp, cập nhật thông tin về các trường hợp thực hiện cách ly y tế tại cơ sở do mình phụ trách và thông báo đến UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung để kịp thời điều chỉnh, bổ sung danh sách cử tri:
- Trường hợp thời gian cách ly tập trung kết thúc trước ngày bầu cử, thì cử tri trở về nơi cư trú, xuất trình giấy chứng nhận hoàn thành cách ly với UBND cấp xã để được ghi tên bổ sung vào danh sách cử tri, nhận thẻ cử tri và thực hiện việc bỏ phiếu ở nơi cư trú.
- Đối với các trường hợp mà đến ngày bầu cử vẫn đang trong thời gian cách ly tập trung thì chậm nhất là 24 giờ trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu, UBND cấp xã nơi có cơ sở cách ly tập trung bổ sung vào danh sách cử tri tham gia bầu đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh tại khu vực bỏ phiếu nơi có cơ sở cách ly tập trung.
-Trường hợp cử tri đã được phát thẻ cử tri nhưng di chuyển đến nơi ở khác và vì lý do dịch bệnh mà không thể tham gia bỏ phiếu ở nơi đã có tên trong danh sách cử tri thì chậm nhất là 24 giờ trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu, cử tri mang thẻ cử tri đến UBND dân cấp xã nơi mình có thể tham gia bỏ phiếu để đề nghị được bổ sung vào danh sách cử tri và thực hiện quyền bầu cử tại nơi mới. UBND cấp xã nơi nhận được đề nghị của cử tri có trách nhiệm thu lại thẻ cử tri đã được cấp trước đó, bổ sung danh sách cử tri và cấp thẻ cử tri mới để cử tri tham gia bỏ phiếu tại khu vực bỏ phiếu phù hợp trên địa bàn, đồng thời thông báo ngay đến UBND cấp xã nơi đã phát thẻ cử tri cũ để cập nhật thông tin về việc cử tri bỏ phiếu ở nơi khác.
- Đối với trường hợp cử tri đã có tên trong danh sách cử tri nhưng chưa nhận được thẻ cử tri, nay lại có nguyện vọng tham gia bỏ phiếu nơi khác nhưng do điều kiện phòng, chống dịch bệnh không thể về địa phương để xin cấp giấy chứng nhận thì UBND cấp xã tạo điều kiện thuận lợi để cử tri được bổ sung vào danh sách cử tri tại khu vực bỏ phiếu phù hợp trên địa bàn và thông báo ngay đến UBND cấp xã nơi cử tri đã có tên trong danh sách trước đó để cập nhật thông tin về việc cử tri bỏ phiếu ở nơi khác.
TIẾN ĐỘ VÀ PHÂN BỔ THỜI GIAN BẦU CỬ
- Căn cứ vào số lượng cử tri ở từng khu vực bỏ phiếu và diễn biến của tình hình phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại địa phương và từng khu vực bỏ phiếu, Ủy ban nhân dân cấp xã chủ động xây dựng lịch trình tiến độ bầu cử và phân chia, bố trí thời gian bỏ phiếu phù hợp theo từng thôn, tổ dân phố bảo đảm không tập trung cử tri quá đông vào cùng một thời điểm bầu cử, đồng thời không để xảy ra phân tán lực lượng phục vụ bầu cử, ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc của Tổ bầu cử. Tổ bầu cử phải thông báo kế hoạch phân chia thời gian bỏ phiếu để cử tri biết và tham gia bỏ phiếu.
- Đối với các xã, phường, thị trấn có các tình huống bầu cử phải mang hòm phiếu phụ:
+ Chậm nhất ngày 22/5/2021, Ủy ban nhân dân cấp xã phải hoàn thành xong việc việc khảo sát, thống kê đầy đủ số lượng, phân loại cử tri và xác định địa điểm của cử tri theo từng nhóm như sau: Cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu; cử tri đang là người bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri đang là người bị tạm giữ tại nhà tạm giữ; Cử tri đang thực hiện cách ly y tế tại nhà; nơi thực hiện cách ly giản cách xã hội, địa bàn bị phong tỏa; tại các cơ sở cách ly tập trung, cơ sở y tế, bệnh viện;
- Căn cứ vào kết quả khảo sát, thống kê, tiến hành xây dựng lịch trình tiến độ bầu cử, phân chia, bố trí thời gian bỏ phiếu và sử dụng hòm phiếu phụ theo từng thôn, tổ dân phố, địa chỉ cách ly tại nhà; nơi thực hiện cách ly giản cách xã hội, địa bàn bị phong tỏa; cơ sở cách ly tập trung, cơ sở y tế, bệnh viện.
- Về lịch trình, tiến độ bầu cử
Việc bỏ phiếu bắt đầu từ 07 giờ sáng đến 07 giờ tối. Tùy tình hình địa phương, Tổ bầu cử có thể quyết định bắt đầu việc bỏ phiếu sớm hơn nhưng không được trước 05 giờ sáng hoặc kết thúc muộn hơn nhưng không được quá 09 giờ tối ngày 23/5/2021.
Các Tổ bầu cử có kế hoạch phân công, bố trí hợp lý lực lượng và có lịch cụ thể để tổ chức bỏ phiếu trong các trường hợp nêu tại điểm a trên đây. Việc bố trí lực lượng và thời gian trong tình huống sử dụng hòm phiếu phụ cần linh hoạt, hợp lý để vừa tập trung cho công tác bầu cử tại điểm bỏ phiếu chính, vừa bảo đảm tại địa điểm sử dụng hòm phiếu phụ, không tạo ra sự phân tán lực lượng phục vụ bầu cử./.