Truyền lại vốn cổ
Mặt trời vừa khuất sau đỉnh núi cũng là lúc dân bản người Pa Kô ở xã Hồng Kim, chủ yếu là thanh thiếu niên, kéo đến trụ sở UBND xã để học dân ca, dân nhạc, dân vũ cổ của dân tộc mình. Lớp học do các nghệ nhân “gạo cội” trên địa bàn xã đứng ra truyền dạy miễn phí trong thời gian 1 tháng.
Các bài dân ca theo các điệu ru i con, ru a cay, tâng ơi, xiềng... được Nghệ nhân Hồ Văn Xếp (72 tuổi), 1 trong 9 nghệ nhân tham gia truyền dạy cho lớp học, tỉ mẩn dạy cho dân bản từ phần lời cho đến nghệ thuật thể hiện. Các nghệ nhân Quỳnh Lương (67 tuổi), Lê Văn Yên (72 tuổi), Hồ Dui (86 tuổi)… cũng đang miệt mài chỉ bảo cho người học các điệu múa ri răm, poon, ẹo và cách sử dụng cồng, chiêng, khèn bè, abel...
Chỉ sau dăm đêm tham gia lớp học, nhiều người đã có thể hát được nhiều bài dân ca, thể hiện được các điệu múa, bản nhạc cổ của người Pa Kô. “Chúng tôi sắp nằm xuống với đại ngàn rồi nên phải tranh thủ truyền lại nét văn hóa truyền thống của cha ông cho lớp trẻ. Thấy chúng đam mê học hỏi chúng tôi vui lắm, nên quên hết mệt nhọc”- Nghệ nhân Lê Văn Yên phấn khởi nói.
Không chỉ xã Hồng Kim, tại nhiều xã khác ở A Lưới như Hồng Hạ, A Ngo… cũng đã và đang tổ chức các lớp truyền dạy dân ca, dân nhạc, dân vũ cổ của đồng bào Cơ Tu, Tà Ôi do các nghệ nhân cộng đồng đứng lớp.
Lan tỏa nghệ thuật truyền thống
Theo quan điểm của Bà Hồ Thị Tư - Phó Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện A Lưới: Sự nhiệt huyết của các nghệ nhân và sự đam mê học hỏi của dân các bản đã đưa dân ca, dân nhạc, dân vũ cổ của đồng bào Pa Kô, Cơ Tu, Tà Ôi từ chỗ bị lãng quên nay đã “sống lại” và lan tỏa mạnh mẽ”.
Nghệ nhân Căn Lộc (xã Hồng Hạ) cho biết, sau khi được truyền dạy dân ca, dân nhạc, dân vũ cổ, hàng chục thanh thiếu niên Cơ Tu trên địa bàn đã trở thành những hạt nhân truyền lửa nghệ thuật truyền thống.
“Sau khi học bài bản, những thanh thiếu niên này đã về 5 thôn bản trên địa bàn xã truyền dạy lại cho người khác, nhất là lớp trẻ. Nhờ đó, số đồng bào ở địa phương biết về dân ca, dân nhạc, dân vũ cổ tăng nhanh theo cấp số nhân”- bà Căn Lộc kể.
Việc mở các lớp truyền dạy dân ca, dân nhạc, dân vũ cổ cho đồng bào Pa Kô, Cơ Tu, Tà Ôi là một trong những hoạt động nhằm thực hiện Đề án “Bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số huyện A Lưới”. Bà Hồ Thị Tư- Phó Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện cho biết, xuất phát từ thực trạng các nghệ nhân am tường nghệ thuật truyền thống ngày càng ít dần, trong khi dân bản thì lãng quên nét văn hóa của cha ông, nhiều năm qua huyện đã kêu gọi sự chung sức của các nghệ nhân vào công tác bảo tồn.
Đến thời điểm hiện tại, tất cả 133 làng bản ở 21 xã, thị trấn của huyện A Lưới đều đã có đội văn nghệ dân gian. “Nhờ đó mà các lễ hội ở huyện từ chỗ xộc xệch nay đã được tổ chức bài bản nhờ những tiết mục dân ca, dân nhạc, dân vũ mang đậm chất văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS”- bà Tư nói.