Sau khi giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, tháng 3 năm 1976 huyện A Lưới chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất 3 quận: Quận 1, quận 3, quận 4. Đi lên cùng cả nước, cả tỉnh, quân và dân huyện A Lưới vô cùng tự hào và phấn khởi trước những thành quả 40 năm xây dựng và phát triển.

Những ngày đầu xây dựng huyện nhà, huyện A Lưới phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, phức tạp, vừa hàn gắn vết thương chiến tranh vừa khôi phục phát triển kinh tế trên cơ sở làm lại từ đầu. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân các dân tộc thiểu số huyện A Lưới đã phát huy tốt tinh thần yêu nước, chủ nghĩa anh hùng Cách mạng, đoàn kết chung lưng đấu cật, vượt qua mọi khó khăn thử thách thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế xã hội, giữ vững Quốc phòng, an ninh và đã thu được những kết quả đáng phấn khởi trên các lĩnh vực.

Các quy hoạch đã được phê duyệt như: Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội huyện A Lưới đến năm 2020, Quy hoạch chung khu kinh tế cửa khẩu A Đớt, Quy hoạch xây dựng nông thôn mới cho 16 xã; Quy hoạch chung đô thị A Lưới mở rộng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, Quy hoạch phát triển điện lực A Lưới giai đoạn 2011-2015 có xét đến năm 2020; Quy hoạch sử dụng đất đến 2020, kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu của huyện và các xã, Quy hoạch Khu kinh tế - quốc phòng A So - A Lưới.

Huyện A Lưới nhìn từ Vệ tinh

Từ chỗ người dân chưa biết trồng lúa nước, đến nay tổng diện tích gieo trồng hàng năm bình quân 5.609 ha; sản lượng lương thực có hạt 16.650 tấn/năm, diện tích rừng kinh tế 11.584 ha, cơ bản đã phủ xanh đất trống đồi núi trọc, trả loại màu xanh cho núi rừng A Lưới; Chăn nuôi có nhiều tiến bộ, tổng đàn gia súc trên 40.400 con. Thu nhập bình quân đầu người đạt 17,6 triệu đồng.

Từ cuộc sống du canh du cư, đến năm 1991, bà con nhân dân tại các thôn, xã đã định canh định cư, ổn định cuộc sống, xây dựng quê hương mới. Xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu, không còn phù hợp với cuộc sống hiện tại.

A Lưới về đêm

Từ chỗ cơ sở hạ tầng chưa có gì, đến nay hệ thống giao thông phát triển mạnh, có đường Hồ Chí Minh đi qua với chiều dài 106 km, khai thông hành lang Bắc - Nam. Hoàn thành thi công xây dựng nâng cấp mở rộng QL 49A giai đoạn 1; đường Tỉnh lộ 74; đường từ Hồng Thái đến Đồn biên phòng 635; đường từ Hồng Bắc đến Đồn biên phòng Nhâm; đường nội thị giai đoạn 3; kè chắn sạt lở đất dọc sông Tà Rình.  Đã hoàn thành xây dựng cửa khẩu Hồng Vân - Cu Tai, A Đớt - Tà Vàng, mở ra triển vọng giao lưu thuận lợi đối với các huyện bạn Lào trong tương lai.  Hệ thống giao thông liên thôn, liên xã được bê tông hoá, nhựa hoá. Đến nay 100% xã có đường ô tô đến trung tâm. Hệ thống cầu, cống được xây dựng góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Toàn huyện hiện có 86 hồ đập, công trình thủy lợi, đảm bảo tưới cho diện tích lúa nước, ao hồ nuôi cá. Hoàn thành công trình Thủy điện A Lưới, với công suất 170 MW, thủy điện A Roàng với công suất 7,2 MW; đang thi công thủy điện Lin-B1. Duy trì 03 mỏ khai thác đá; nhà máy gạch tuynel công suất 10 triệu viên/năm; xúc tiến đầu tư xây dựng nhà máy chế biến tinh bột sắn. Cụm công nghiệp - TTCN A Co đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết với diện tích 30 ha. Hoàn thành các dự án như: Trung tâm sinh hoạt cộng đồng giai đoạn 1, Bến xe trung tâm A Lưới; đường nội thị giai đoạn 2, đường giao thông từ khe Bùn đi Kăn Tôm, đường A Ngo đi Thôn Quảng Lợi, lát gạch vỉa hè đường HCM đoạn trung tâm huyện, Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư thủy điện A Lưới, khu tái định cư Pa Ay, Chương trình Kiên cố hoá trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên…Tiểu thủ công nghiệp được quan tâm đầu tư, phát triển. Các ngành nghề thủ công truyền thống như chế biến lâm sản, rèn, mộc, nề, đan lát, chổi đót, dệt thổ cẩm từng bước phục hồi và phát triển. Đến nay, đã có 11 hợp tác xã và tổ hợp tác, doanh nghiệp có sản phẩm tham gia hội chợ để tìm kiếm thị trường. Du lịch, dịch vụ từng bước phát triển. Tốc độ tăng giá trị sản xuất tăng trưởng bình quân hàng năm ước đạt: 22%/năm. Các điểm du lịch như thác A Nôr, suối nước nóng A Roàng, khu du lịch đồi A Bia, làng Việt Tiến, sân bay A So, điểm du lịch cộng đồng thôn A Ka 1 - A Chi, rừng nguyên sinh xã A Roàng, và thôn A Hưa - xã Nhâm đã bước đầu thu hút khách đến tham quan. Hoàn thành đưa vào sử dụng Trung tâm Thông tin du lịch huyện A Lưới.

Hệ thống bưu chính, viễn thông tiếp tục được mở rộng, nâng cao chất lượng phục vụ nhu cầu thông tin liên lạc cho nhân dân trên địa bàn. Mạng di động đã được phủ sóng toàn huyện, dịch vụ bưu chính - viễn thông, internet phát triển nhanh.

Chương trình xây dựng nông thôn mới có nhiều chuyển biến tích cực. Xã Hương Phong đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Bình quân các xã đạt từ 12 tiêu chí trở lên.

Từ chỗ người dân đa số chưa biết chử đến nay toàn huyện có 52 trường học các cấp, trong đó 16 trường đạt chuẩn quốc gia. 100% xã có trung tâm học tập cộng đồng. Huyện đã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 05 tuổi. Duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập bậc THCS.

Công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho người dân thường xuyên quan tâm, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế được đầu tư khang trang, ngày một hiện đại; đội ngũ y, bác sỹ được tăng cường và chuẩn hoá. Triển khai xây dựng mô hình “xã, thị trấn, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” có hiệu quả thiết thực, có 18 thôn 5 năm liền không sinh con thứ 3 được UBND tỉnh khen thưởng. 100% xã, thị trấn được công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế.

Công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống cho các gia đình có công với cách mạng, đối tượng chính sách xã hội được giải quyết một cách triệt để. Cơ bản giải quyết xong các chế độ cho người có công. Hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà ở cho hộ nghèo, người có công với cách mạng cho 4.446 hộ. Công tác dân tộc và chính sách dân tộc được quan tâm và thực hiện kịp thời. Tỷ lệ hộ nghèo ngày càng giảm, từ 61,58% năm 2001 đến nay còn 10% (theo tiêu chí cũ).

Hoạt động văn hoá, thể thao và du lịch đã chuyển biến tích cực và có bước phát triển mạnh mẽ. Chất lượng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” được nâng lên; việc bảo tồn các giá trị bản sắc dân tộc được giữ gìn và phát huy. Hoạt động truyền thanh, truyền hình được duy trì tốt, việc tiếp sóng đáp ứng nhu cầu nghe nhìn của nhân dân.

Trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng các dân tộc huyện A Lưới

Nhiệm vụ an ninh - quốc phòng luôn được giữ vững. Mối quan hệ với các huyện giáp ranh của nước bạn Lào được tăng cường và ngày càng chặt chẽ hơn. Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững ổn định tuyến biên giới của hai nước.

Công tác xây dựng đảng, xây dựng hệ thống chính trị, chính quyền, mặt trận, đoàn thể có nhiều tiến bộ, qua mười một kỳ đại hội, hiện nay Đảng bộ huyện có: 61 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Huyện ủy; 253 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở, hơn 4.400 đảng viên, trong đó đảng viên người dân tộc thiểu số chiếm trên 80%. Đến nay, các thôn, tổ dân phố, các cơ quan đơn vị, trường học đều có tổ chức cơ sở đảng. Với những trăn trở tìm tòi và bước đi vững chắc, Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân phát huy truyền thống cách mạng; trong khó khăn thử thách vẫn một lòng kiên trung với Đảng, với Bác Hồ, tạo bước đi vững chắc trong thời kỳ đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế.

Những kết quả đạt được của huyện A Lưới trong 40 năm qua đã minh chứng cho một bước tiến dài trên con đường xây dựng và phát triển. Đồng thời, còn thể hiện sự chung sức – chung lòng Đảng bộ, Chính quyền và đồng bào các dân tộc trên địa bàn trong sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương. A Lưới hôm nay đã có những bước chuyển mình vượt bậc. Toàn đảng, toàn dân đang hợp sức, chung lòng tạo nên bước đột phá mới trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội, góp phần vào thành tựu chung của cả tỉnh.

                                         Nguồn tư liệu: Diễn văn Lễ kỷ niệm 40 năm ngày thành lập huyện, 50 năm ngày giải phóng A So và đón nhận Huân chương Lao động Hạng Ba