Chúng tôi lên xã Nhâm, xã miền núi nằm sát biên giới Việt-Lào của huyện A Lưới, tình cờ gặp Nguyễn Hữu Long và những người bạn trong đoàn sinh viên tình nguyện của Đại học Huế đang hướng dẫn bà con nơi đây cách thức xử lý nước lấy từ khe suối thành nước sạch chất lượng để sử dụng.

Long cho hay, năm 2014, trong một lần đi tình nguyện lên huyện miền núi A Lưới, chứng kiến cảnh nhiều hộ dân ở các xã biên giới giáp nước bạn Lào sử dụng nước khe, suối nhiễm bẩn sinh hoạt nên nảy sinh ý tưởng thành lập dự án đưa nước sạch đến vùng cao.

Tháng 1/2015, Long bắt tay vào viết dự án về SODIS với mục đích giúp đỡ bà con ở miền núi có nước sạch sử dụng. Không ngờ, dự án của Long đã vượt qua gần 470 đề tài khác nhau trên toàn quốc và được chọn là một trong 6 đề tài đạt giải Nhất tại vòng chung kết cuộc thi sáng tạo “Mùa hè nước 2015” do TW Hội sinh viên Việt Nam tổ chức.

“SODIS là phương pháp khử trùng vi sinh vật trong nước bằng ánh sáng mặt trời đã được các nhà khoa học thuộc Viện Khoa học công nghệ môi trường Thụy Sỹ (EAWAG) cùng Trung tâm Nghiên cứu nước và vệ sinh môi trường ở Thụy Sỹ (SANDEC) nghiên cứu từ năm 1991. Cách thức thực hiện SODIS khá đơn giản, chỉ cần đổ nước trong vào các chai nhựa trong bằng vật liệu PET như chai nước suối, nước ngọt… Sau đó, mang những chai nước này phơi dưới ánh nắng mặt trời trong thời gian khoảng 6 giờ. Dưới sự tác động cộng hưởng của tia cực tím và tia hồng ngoại có trong ánh sáng mặt trời, vi sinh vật trong nước sẽ bị tiêu diệt. Phương pháp này có nhiều ưu điểm như đơn giản, ít tốn kém, giảm tối đa nguy cơ tái nhiễm khuẩn và đặc biệt rất phù hợp với người dân miền núi khi đi làm ở nương rẫy...”, Long chia sẻ.

Tại xã Nhâm, gần 300 hộ dân đã được dự án “Mang SODIS đến vùng cao” tài trợ làm mô hình thí điểm và hướng dẫn phương pháp xử lý nguồn nước để có nước sạch sử dụng với tổng kinh phí trên 85 triệu đồng. Cầm chai nước suối vừa được xử lý bằng phương pháp SODIS, bà Hồ Thị Rơn (45 tuổi, ở thôn bản KLèng, xã Nhâm) không giấu được niềm vui: “Những tháng hè này, nhiều đoàn sinh viên tình nguyện dưới thành phố cùng với bộ đội đã lên giúp dân bản sửa sang nhà cửa trước khi mùa mưa bão đến và làm lại đường thôn xóm. Giờ lại có đoàn sinh viên mang dự án nước sạch đến cho thôn nên bà con ở đây vui lắm”.

Ông Hồ Viết Rưng, Phó Chủ tịch UBND xã Nhâm, cho hay: “Việc thực hiện dự án SODIS do nhóm sinh viên của Nguyễn Hữu Long thực hiện trên địa bàn rất thiết thực và hiệu quả bởi nhiều năm qua, người dân ở xã phải sử dụng nước từ khe suối, giếng đào bị nhiễm bẩn. Từ mô hình này, địa phương sẽ trích kinh phí để thực hiện nhân rộng đến 8 thôn của xã”.

Được biết, vào những ngày đầu tháng 9 này, Long tranh thủ những ngày nghỉ hè cuối cùng để cùng các nhóm sinh viên trường ĐH Y Dược, ĐH Sư phạm và ĐH Khoa học Huế tiếp tục đưa dự án SODIS đến với xã Hồng Thái, Hồng Kim và một số xã lân cận trên địa bàn huyện A Lưới…